برای فرهنگ‌دوستان، اگر یک کالا رنگ و بوی فرهنگی هم به خود بگیرد، از لذت خرید که کاسته نمی‌شود، هیچ، بر خوشی معنوی ناشی از آن نیز افزوده می‌شود؛ وقتی بتوان به جای محصولات تجاری در طبقات فروشگاه، کتابهای شعر، داستان، علوم سیاسی، اجتماعی، زبان‌شناسی، فلسفه و حتی کتابهای مرجع را برای خرید انتخاب کرد.
تأسیس شهر کتابهای شهر تهران نزدیک به 10 سال پیش، شاید گامی برای تحقق این آرمان فرهنگی بود ولی این حرکت به مقصد نرسید و کمبود فروشگاه کتاب با ظرفیت بالا در میان سایر نیازهای فرهنگی کشور فراموش شد تا چندی پیش متولی تازه از راه رسیده‌ای خبر از ساخت بزرگترین فروشگاه کتاب کشور داد و در آخر بهمن ماه گذشته کلنگ ساخت این فروشگاه را به زمین زد.
بزرگترین فروشگاه کتاب کشور که مراسم کلنگ‌زنی آن 29 بهمن ماه با حضور علی‌اکبر اشعری رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی برگزار شد، به مساحت 3هزارمتر و در مرکز شهر یعنی خیابان کریم‌خان زند ساخته خواهد شد.
این زمین از متعلقات شهرداری است که این نهاد پس از طرح پروژه‌های مختلف برای استفاده بهینه از آن مصمم شد با بودجه خودش، آن را تبدیل به بزرگترین کتابفروشی کشور و همچنین بزرگترین کتابفروشی خاورمیانه بکند.
متولی این پروژه عظیم فرهنگی، مؤسسه نشر شهر وابسته به سازمان فرهنگی- هنری شهرداری است که چندی پیش با هدف ساماندهی بازار کتاب کشور و انجام اقدام ماندگار در این عرصه با پشتوانه شهرداری تهران شکل گرفت.
امیر مسعود شهرام‌نیا، مدیر مؤسسه نشر شهر انگیزه این مؤسسه را از احداث بزرگترین فروشگاه کتاب کشور، در درجه اول، ایجاد دسترسی آسان مردم به کتاب برشمرد و گفت: «وقتی دلایل کتاب‌نخواندن مردم را بررسی می‌کنیم به این نتیجه می‌رسیم که کتاب در دسترس مردم نیست و برای تسهیل امکان دسترسی به کتاب نیاز به کتابخانه و کتابفروشی داریم.»
از دیدگاه شهرام‌نیا کتابفروشی‌های کوچک پاسخگوی نیاز مردم برای حفظ ارتباط مستمر آنها با کتاب و کتاب دیدن مداوم مردم نیستند. از سوی دیگر پراکندگی نامناسب جغرافیایی کتابفروشی‌های کشور این مشکل را تشدید می‌کند: «ما در ایران نیز مانند کشورهای اروپایی و آسیایی نیازمند فروشگاهی بزرگ برای عرصه تمام محصولات فرهنگی کشور هستیم.»
وی در صحبت‌هایش بر کمبود ویترین کتاب در کشور تأکید می‌کند و می‌گوید: «هدف ما این است که با ایجاد ویترین‌های جدید به ناشران کمک کنیم که فضای بیشتری برای نمایش محصولاتشان داشته باشند، مثل فروشگاه‌های شهروند که این امکان را به تولید‌کنندگان محصولات مختلف داده است.»
به گفته شهرام‌نیا، نبود شبکه توزیع و نداشتن ویترین از مشکلات عرصه کتاب و نشر است که امید می‌رود با احداث کتابفروشی جدید رفع شود.
طراح و مجری ساخت بزرگترین فروشگاه کتاب کشور، مؤسسه هادیان شهر وابسته به سازمان فرهنگی- هنری شهرداری است. مرتضی زیوری، مدیر عامل این مؤسسه درباره ویژگی‌های ساختمانی این فروشگاه می‌گوید: «کل مساحت این زمین بالغ بر 3هزارمتر است ولی از این میزان 1750 متر زیر ساخت خواهد رفت. این مجموعه کلاً 4500 متر به ما فضا می‌دهد که 1750 متر در بخش انبار و زیرزمین، 1750 متر در طبقه اول و حدود 1400 متر در طبقه دوم و یک سالن اجتماعات در طبقه فوقانی است.»
زیوری هزینه تقریبی طرح را حدود یک میلیارد پیش‌بینی کرد که به گفته مدیر مؤسسه نشر شهر، اعتبار لازم برای ساخت بزرگترین کتابفروشی کشور از سوی شهرداری تهران تأمین شده است.
بدیهی و واضح است که هیچ نهاد فرهنگی خصوصی در کشور قادر به تأمین چنین بودجه‌ای نیست و شهرام‌نیا با تأکید بر این اصل می‌گوید: «نمی‌شود از بخش خصوصی توقع داشت در حوزه‌ای که سود و فایده اقتصادی به دنبال ندارد و در نتیجه انگیزه فعالیت بخش خصوصی کم است، سرمایه‌گذاری کند ولی برای اداره مجموعه می‌توان فرصت‌هایی برای ناشران ایجاد کرد.»
مسئولان شهرداری تهران در کنار ایجاد فضای فیزیکی، فکر سیستم نرم‌افزاری لازم برای اداره این مجموعه گسترده‌تر نیز بوده‌اند و هم‌اکنون شبکه جامع کتاب در شهرداری تهران در حال طراحی و ساخت است. در این نرم‌افزار امکان فروش آنلاین و ایجاد بانک اطلاعات کتاب پیش‌بینی شده است.
از سوی دیگر در طراحی ساختمان سعی شده علاوه بر استفاده از الگوهای سنتی اسلامی از تکنولوژی‌های مدرن هم استفاده شود و ساختمان بزرگترین فروشگاه کتاب کشور در عین نمایش هویت ایرانی، کاربری‌های فروشگاهی مدرن را داشته باشد.
شهرام‌نیا در تعریف چارچوب‌های این کتابفروشی بر عمومی بودن آن تأکید می‌کند و می‌گوید: «این کتابفروشی را نیمه تخصصی می‌دانیم و هدفمان ایجاد یک کتابخانه تخصصی نیست تا عموم مردم بتوانند بهره ببرند و در همین راستا کتاب‌ها را به صورت موضوعی تفکیک می‌کنیم.»
مدت زمان ساخت بزرگترین کتابفروشی کشور 9 ماه پیش‌بینی شده و مسئولان امیدوارند که در روزهای دهه فجر سال آینده شاهد برپایی جشن گشایش این مرکز فرهنگ‌ساز باشند.
